Van de man die ‘The Office’ en ‘Extras’ schreef, mag je in het slot van ‘After Life’ meer verwachten dan swingers en de Britse Jeff Hoeyberghs

Daar gaan we weer, denk je onwillekeurig als de derde jaargang van ‘After Life’ van start gaat met beelden waarin je Lisa, de gestorven echtgenote van Tony, ziet roeien op een meer terwijl ze lol maakt met haar man.

Ook de twee vorige seizoenen begonnen immers met een filmpje van Lisa en in een groot deel van wat toen volgde, zat of stond Tony homevideo’s van zijn veel te vroeg uit het leven gerukte vrouw te bekijken. Maar dan blijkt plotseling dat niet Tony deze keer het roeifilmpje heeft opgezet, maar Emma, de verpleegster in het rusthuis waar Tony’s vader zat en al sinds het einde van het eerste seizoen een vriendin die stilletjes droomt van meer. Als ze voorzichtig polst of zij ooit eens met hun tweeën kunnen gaan roeien, drukt Tony haar hoop echter snel de kop in, alsof Ricky Gervais de kijkers die dachten dat ‘After Life’ in het slotseizoen richting een voorspelbaar happy end zou gaan op hun plaats wil zetten. Tegen het einde van de eerste aflevering zit Tony gewoon weer zelf in de zetel met een glas wijn in de hand en vochtige ogen naar zijn laptop te staren.

Voor mensen die ‘After Life’ - al een paar jaar de meest bekeken Britse comedy op Netflix - volgen, zal deze afsluiter weinig verrassend zijn. Niet alleen keren veel van dezelfde elementen uit de eerste twee seizoenen aflevering na aflevering terug - Tony en trouwe fotograaf Lenny gaan voor een artikel langs bij een of andere rariteit, Tony praat op het kerkhof met weduwe Anne, op de redactie wordt gelachen met de stagiair of de PR-verantwoordelijke, Tony speelt een filmpje af… - deze jaargang werkt net als vorige keer ook toe naar een apotheose op een volksfeest in Tanbury, het dorpje waar alles zich afspeelt. In reeks twee was dat een variété-avond waar een groot deel van de personages een rolletje had, nu draait het om een soort middeleeuws verkleedpartijtje.

Dat repetitieve karakter van ‘After Life’ is niet alleen te wijten aan het feit dat Gervais in de eerste twee seizoenen niet wist hoe lang de reeks uiteindelijk zou meegaan en vaak dus - zoals hij in een interview toegaf - in het ijle zat te werken, maar past ook bij de algemene thematiek. Tony’s leven is na de dood van Lisa immers één lange, monotone brij geworden, waarin niets nog betekenis heeft en de dagen nauwelijks van elkaar verschillen. Maar gewoon dat hij elke dag opstaat, zijn hond eten geeft en naar het werk gaat, zorgt ervoor dat hij langzaam maar zeker uit de donkere put klimt waarin hij bij de start van de serie lag. Niet toevallig zie je in het filmpje waarmee het seizoen deze keer opent een vrolijke en levenslustige Lisa, terwijl de vrouw de vorige twee keren haar man toe sprak van op het ziektebed. En ook al gedraagt Tony zich nog vaak als een eikel, zijn woede - zeker richting de mensen rond hem - maakt langzaam plaats voor berusting.

‘After Life’ is schaamteloos sentimenteel, schuwt goedkope levenswijsheden als ‘de wetenschap toont ons hoe we langer kunnen leven, gevoelens geven ons een reden om dat te willen doen’ niet en is soms ondraaglijk melig. Maar even goed slaagt Gervais erin om op een eenvoudige manier te ontroeren en - zeker richting de finale - het rouwproces van Tony even geloofwaardig als pakkend te maken. De achilleshiel van de reeks ligt, net als in de vorige seizoenen, in de momenten die grappig bedoeld zijn en de sfeer zouden moeten verlichten. Van de man die ‘The Office’ en ‘Extras’ schreef, mag je veel betere ‘cringe comedy’ verwachten dan de richtingloze scènes waarin Tony en Lenny op bezoek gaan bij een schrijfster van flutromannetjes, een koppel swingers of iemand die uit een restaurant is gegooid omdat hij de slogan ‘all you can eat' wat te letterlijk nam. En de overvloed aan vulgariteiten blijft vooral vermoeiend: de vreselijke therapeut uit reeks twee blinkt gelukkig uit in afwezigheid, maar in zijn plaats duiken twee nieuwe personages op van wie het de enige taak lijkt te zijn om de platvloersheid op peil te houden.

Het zorgt ervoor dat dit derde seizoen, en ‘After Life' in zijn geheel, een dubbel gezicht heeft. Soms is de serie meesterlijk en oprecht ontroerend, maar even vaak vertoont ze ergerlijke mankementen. Welk gevoel er op het einde overheerst, hangt wellicht een beetje af van hoe groot je mantel der liefde is .