Veertig jaar geleden had ‘Benedetta’ wellicht een schandaal veroorzaakt, vandaag is het gewoon een boeiend stukje vertier

Het evangelie volgens Verhoeven

Wees genadig, Heer, want wij hebben tegen U gezondigd. Met een niet al te berouwvol hart bekennen wij dat we hebben genoten van ‘Benedetta’, het nieuwe sacrament van de tuchteloze sater Paul Verhoeven. De jonge, pas in het klooster ingetreden Benedetta die een zoentje plaatst op de borst van het van zijn sokkel gedonderde Mariabeeld waaronder ze als een willoze minnares ligt te spartelen; Benedetta en haar medezuster Bartolomea die naast elkaar gezeten in de latrine een drolletje leggen en hun derrières schoonvegen met hooi: vergeef ons, o Verlosser, dat wij er grinnikend en likkebaardend van hebben gesmuld.

Het spreekt voor zich (en nu richten wij ons tot U, waarde lezer) dat ‘Benedetta’ de sporen en de stigmata draagt van de nunsploitation-cinema, een genre dat vooral in de jaren 70 gretig aftrek vond. Net als classics ‘Suor Emanuelle’, ‘Flavia, la monaca musulmana’, ‘Satánico Pandemonium’ en ‘The Sinful Nuns of Saint Valentine’ speelt ‘Benedetta’ in op de aloude fantasie dat nonnen geen vrome kwezeltjes zijn, maar zedeloze deernen die na het avondgebed de habijten afwerpen en zich tussen de vochtige kloostermuren overgeven aan vleselijke omhelzingen.

Maar let op: net als de meeste andere nunsploitationfilms laat ook ‘Benedetta’ zien hoe wreed de vrouwen in de late middeleeuwen werden behandeld. Daarnaast roept de film ook herinneringen op aan ‘The Mask of the Red Death’ van Edgar Allen Poe én aan de geflipte werken van de Britse cineast Ken Russell, en dan vooral aan diens meesterwerk ‘The Devils’ uit 1971. Maar de ijver waarmee wordt ingezoomd op de peespartijtjes, de geselingen en op de peer van angst (een middeleeuws martelwerktuig waarmee uw darmkanaal géén kennis wil maken), maakt bovenal duidelijk dat ‘Benedetta’ vintage Verhoeven is. Bij Verhoeven weet je nooit helemaal zeker of je naar een glorieus kunstwerk of naar een blinkend stuk trash zit te kijken, en met ‘Benedetta’ is het niet anders. Indrukwekkende religieuze beelden (die ene non die in het vuur stapt!) worden afgewisseld met taferelen die eerder op de lachspieren werken, zoals de behoorlijk kolderieke verkrachtingsfantasie waarin Jezus – de enige echte – zich ontpopt tot een hitsige wellusteling. Yep: schaamte bestaat niet in Gods liefde, noch in Verhoevens filmografie.

Het valt wel te vrezen dat Verhoeven hier 40 jaar te laat mee afkomt. In de jaren 70 en 80, toen het land nog werd geregeerd door de katholieken, zouden scènes zoals die met de houten Maria-dildo wellicht een schandaal hebben veroorzaakt van Reet tot Kuttekoven, en zou de paus hebben uitgeroepen dat Verhoeven het verdient om eeuwig te branden in het hellevuur. Vandaag, nu meer en meer kerkgebouwen worden omgevormd tot foodmarkets en fuifzalen, zal het publiek ‘Benedetta’ ervaren als boeiend vertier. Al zullen er onder u ongetwijfeld ook wel enkele zielen zijn die zich druk maken over ‘de typische mannelijke blik op lesbische liefde’. De wegen van de Heer zijn beangstigend, zo horen we iemand zeggen in de film. De weg van Verhoeven, daarentegen, is hoogst genietbaar.

Vanaf 8 september in de bioscoop.