We geloven graag dat de avonturen van Arnout Hauben in ‘Dwars door België’
 op Eén écht en spontaan zijn

Je wenst het een programma zelden toe, maar na de eerste aflevering van ‘Dwars door België’ meende ik het hoogtepunt al gezien te hebben.

In het West-Vlaamse Aarsele, waar nomen mogelijk nog omen is, trof Arnout Hauben te velde een boerenpaar op leeftijd dat zorgelijk de nakende aardappeloogst stond te schouwen. Op een goeie dag in 1971, vele aardappelen geleden, was er temidden hun landerijen stomweg een passagiersvliegtuig vol Britten naar beneden komen vallen. Hauben, die je niet moet leren hoe iemands geheugen aan te zwengelen, zette verbaal koers naar wat er het echtpaar bijgebleven was van die bewogen zaterdagmiddag, maar de ingang van het aanwezige boerenverstand vond hij niet meteen. ‘Het was goed weer voor oktober’, mijmerde de man ogenschijnlijk ter attentie van niemand in het bijzonder, laat staan van Hauben, terwijl zijn gemalin met vage lach richting een onbestemde verte tuurde: de blik van iemand die erachter is dat spreken niet noodzakelijk een waardevolle toevoeging hoeft te zijn op veelzeggende stilte. In hun onbeweeglijkheid leek het paar een sluiks referentie aan het agrarische stel op Grant Woods ‘American Gothic’, maar internationaal geïnspireerd leken ze me verder allerminst, om niet te zeggen dat er zich in alle stilte tegelijk een oer-Vlaams tafereel ontvouwde. ‘Zoiets vergeet je niet’, zei de boerin uiteindelijk, waarmee ook alles gezegd was.

Naar verluidt zat Hauben halfweg een rit langs de Middellandse Zee toen de coronacrisis de terugreis huiswaarts onafwendbaar maakte. Liever dan thuis te blijven bij vrouw en kinderen, toog Hauben daarop dan maar de eigen voordeur uit om de GR129 te volgen doorheen België, vergezeld door Philippe Niclaes en Ruben Callens. Hauben noemt hen onomwonden zijn vrienden, waarbij ik geneigd ben hem op zijn woord te geloven. Hij leek in elk geval oprecht verontwaardigd toen die vrienden er in de tweede aflevering niet in slaagden hem uit een dertig jaar oude vakantiefoto te lichten, genomen bij een gastgezin in het Waalse Arbre. Hauben had er destijds Frans geleerd: een verdienste die hij nu in bijzijn van de camera wou huldigen met bloemen. Na aankomst werd echter duidelijk dat België twéé Arbres telt, waarbij Haubens versie liefst tachtig kilometer verderop lag: een vergissing die hem op hoon kwam te staan bij zijn vrienden-reisgezellen, want ook in één van de twee Arbres die België rijk is, moet je ‘t van je vrienden hebben.

Telkens hoop ik vurig dat zulke taferelen zich even spontaan afgewikkeld hebben als ze ogen, hoewel het bij programma’s als dit vast zaak is om niet in te gaan op de dienstbaarheid van allerlei toeristische diensten die maar wat graag hun markante dorpsfiguren in rotten van drie opstellen in afwachting van je blijde intrede. Argwaan blijft geboden wanneer de televisie haar huismerk aan werkelijkheid opdient, maar zelfs in geval van twijfel kan Hauben te mijnent nog altijd het voordeel van de twijfel inroepen. Hij wel. In het slechtste geval hou je aan ‘Dwars door België’ een herwonnen appreciatie over voor eigen land, lijkt me. Onder huidig gesternte vind ik zoiets mooi meegenomen.