‘We kijken liever naar ‘Château Planckaert’ dan naar experten die duiding geven over de Russische invasie’

Wat hebben we de voorbije twee coronajaren geleerd? Psychologe Elke Van Hoof somt het Piet Huysentruyt-gewijs voor u op in ‘De inzichten’, het programma van Nic Balthazar dat intussen aan zijn vierde seizoen toe is.

ELKE VAN HOOF: ‘Als ik voor mezelf spreek: twee zaken. Ten eerste: we hebben een onwaarschijnlijk groot vermogen om ons aan te passen en er zelfs in moeilijke tijden het beste van te maken. Maar: we willen dat niet zien. We blijven praten over kommer en kwel. Dat is psychologie. Als iemand vandaag 100 miljoen wint en een gloednieuwe auto koopt, denkt die morgen: ik had misschien toch liever een groene gehad. We passen ons referentiekader zo snel aan dat we niet meer zien wat goed gaat. En twee: de ernst van sociale deprivatie. Hoe snel we verwelken als we te weinig sociale prikkels hebben. We hebben dat proberen op te vangen door de befaamde bubbels te vergroten, maar te lang met dezelfde mensen moeten interageren blijkt óók niet iets dat ons laat floreren, hoe graag we ze ook zien. Dat vond ik een verrassend inzicht.»

HUMO U bent voorzitter van de werkgroep van de Hoge Gezondheidsraad rond de mentale impact van covid-19. Is daar genoeg aandacht naar gegaan?

ELKE VAN HOOF «Dat is dubbel. De werkgroep is opgericht in maart 2020, meteen in het begin van de pandemie dus. Welke prioriteit de politiek eraan geeft, dát is iets anders. Ik zal het met cijfers zeggen: er wordt 80 miljoen geïnvesteerd in de renovatie van de gevels van het gerechtsgebouw in Brussel, en iets van een vijf miljoen in de psychiatrie. Dan weet je waar mentaal welzijn staat in het prioriteitenlijstje.

»In dezelfde orde: tijdens de eerste lockdown hebben we in een mum van tijd extra eenheden voor intensieve zorgen neergezet – een grote pluim voor de zorg. Maar blijkbaar zijn we niet in staat om nu, op een veel trager tempo, extra eenheden op te zetten voor psychiatrische hulpverlening, terwijl de zorgnood daar nu óók piekt. Dat gaat mijn verstand te boven.»

HUMO Intussen is de knaldrang groot. Jongeren willen feesten, en in het nieuws zien we dat de rekken met skimateriaal zijn leeggekocht.

VAN HOOF «We hebben lang de maatregelen moeten volgen. Nu die gelost worden, is het normaal dat de klepel helemaal naar de andere kant doorslaat. Tegelijk bloedt mijn hart, want de meest kwetsbaren onder ons vallen opnieuw uit de boot. Zij willen die klepel ook wel eens laten overslaan, maar ze hebben niet de middelen om zich te gaan ontspannen in de bergen. Waardoor we na de krokusvakantie weer ongelijk aan de start zullen komen. Ik moet eerlijk zeggen: ik zie daar ook niet meteen dé oplossing voor, maar er zijn wel dingen die we kunnen doen. Ik zag in het nieuws een reportage over de jeugdkampen van Bloso. Er waren ouders die met zés computers tegelijk probeerden om een plekje te bemachtigen voor hun kind. Waarom krijgen de mensen met een beperkt inkomen daar eens geen voorrang? Dat solidariteitsprincipe heb ik heel erg gemist in de pandemie.»

HUMO Nu er eindelijk goed nieuws komt over corona worden we overstelpt met onheilstijdingen over de oorlog in Oekraïne. Kan onze mentale weerbaarheid dat nog aan?

VAN HOOF «Ik vind dit erg om te zeggen, maar: de doorsnee burger is daar totaal niet mee bezig. We zijn gewend geraakt aan slecht nieuws, we kijken intussen liever naar ‘Château Planckaert’ dan naar experten die duiding geven. Op dit moment staat ons hoofd enkel naar de komende skivakantie. Pas wanneer na de krokusvakantie blijkt dat Poetin het toch grootser ziet dan we nu denken, zal er onrust komen, en dan nog vooral gestuurd door de angst voor stijgende grondstofprijzen. Op dat gebied zijn mensen eigenlijk net als Homer Simpson: we denken niet graag te veel over dingen na.»

De inzichten
Kijk hier terug op VRT.nu