We voelden in ‘L’événement’ tot in onze vezels hoe ontzagwekkend diep een abortus er fysiek en mentaal inhakt

Van Audrey Diwan, met Anamaria Vartolomei, Sandrine Bonnaire, Kacey Mottet Klein en Fabrizio Rongione.

Weg met de breinaald, hier met dat hoofdkussen!

DRAMA Op het moment dat het tot de 17-jarige Anne – knap, verstandig, beloftevol – doordringt dat ze ongewenst zwanger is, ziet ze haar hoop op een schitterende toekomst in rook opgaan. Wie zo jong mama wordt, zo weet ze donders goed, mag het namelijk vergeten om verder te gaan studeren. ‘Help me,’ smeekt ze haar dokter, maar die schudt als door een wesp gestoken het hoofd: niet alleen omdat abortus in Frankrijk illegaal is, maar ook omdat hij, zoals zovéél dokters in die tijd, van oordeel is dat het niet aan de vrouw is om over het eigen lichaam te beslissen.

Door af en toe een tijdsaanduiding op het scherm te laten verschijnen (‘Zes weken’, ‘Negen weken’), drijft regisseuse Audrey Diwan de spanning intussen op: de foetus groeit, de klok tikt. Anne zal toch niet naar de breinaald moeten grijpen? Nu denkt u misschien dat ‘L’événement’ zich afspeelt in de 19de eeuw, maar neen, het is 1963: in de fuifzalen dansen de jongeren op de bevrijdende rock-’n-roll, op school debatteren de leerlingen over de pamfletten van Sartre, de winds of change van het hippietijdperk steken op. En toch: uitgerekend in het land dat de liberté hoog in het vaandel draagt, leefden vooral de vrouwen in een klimaat van onderdrukking. In sommige scènes is het bijna alsof er ieder moment een luide klop op de deur kan weerklinken (‘Aufmachen!’) en de Gestapo bij Anne kan binnenvallen.

In tegenstelling tot Annie Ernaux, op wier autobiografische roman (we verwijzen u graag door naar de vijfsterrenrecensie uit Humo) deze film is gebaseerd, liepen wij in de jaren 60 nog niet rond op deze aardkloot, maar toch twijfelen we er geen seconde aan dat er in die tijd écht zo’n verstikkend sfeertje heerste. Overigens hoeft Anne er niet op te rekenen dat haar vriendinnen hun armen zusterlijk om haar heen slaan: zelfs de zogenaamd ruimdenkende Laëtitia, een zelfverklaarde verleidster die schrijlings op een hoofdkussen gezeten demonstreert hoe je kunt klaarkomen, kan zich niet snel genoeg van haar afkeren (‘Het zijn mijn zaken niet’). Anne (de schitterende Anamaria Vartolomei) staat er moederziel alleen voor, maar tegelijk zie je hoe er in haar een grote innerlijke kracht wakker wordt – de kracht van de Vrouw die het recht opeist om zélf over haar lijf te beslissen.

Wat ‘L’événement’ uiteindelijk bijna optilt naar het niveau van de spirituele meesterwerken van de Dardennes, is dat de cineaste met haar handgehouden camera goed voelbaar maakt dat een abortus nét iets ingrijpender is dan een tandextractie: hoewel uw dienaar niet tot het vrouwelijke geslacht behoort (toch niet de laatste keer dat hij checkte), voelde hij in bepaalde scènes tot in zijn eigen vezels hoe ontzagwekkend diep zo’n ingreep er fysiek en mentaal inhakt. Nog natrillend las hij achteraf dat onveilige abortus anno 2022 volgens Amnesty International één van de belangrijkste doodsoorzaken is van vrouwen, en dat er in landen met rechtse presidenten, zoals Brazilië en Polen, krachten aan het werk zijn die de abortuswetgeving terug willen katapulteren naar 1963. Het beangstigende aan klokken is dat ze altijd kunnen worden teruggedraaid.

Vanaf 2 februari in de bioscoop.