Wij hoeven God niet te kennen, noch te mogen, om in te zien dat de zussen uit ‘Mijn god’ Zijn werk deden

Behalve de angstkreet die VRT-loontrekkenden dezer dagen slaan als de stoottroepen van de communicatiedienst hun wc-hokje inbeuken - had je op de pot maar niet moeten antwoorden op het tekstbericht van je eega die wou weten hoe de werkdag ging - is ‘Mijn god’ ook een Canvas-programma waarin Phara de Aguirre peilt naar de devotie van een handjevol godsvruchtigen. In de eerste aflevering bedreven die allemaal hun respectieve geloof in het ziekenhuis, een tempel der wetenschap.

Een lukraak opperwezen mag me neerbliksemen als het niet waar is, maar op weg naar haar eerste interviewee liep De Aguirre in Diest rond. Daar ontmoette ze Ine, die als Rooms-katholiek zorgpastor ziekenbedlegerigen van spirituele bijstand voorzag. In een Genks ziekenhuis zagen we haar op zondag van kamer tot kamer de communie aanbieden. ‘Maar we hebben al gegeten!’, pruttelde één hardliner op jaren tegen. Sinds het Tweede Vaticaanse Concilie was dat geen onoverkomelijk probleem meer, suste Ine. ‘En dat was toch al in de jaren zestig.’ De tijd vliegt met de eeuwigheid in het vooruitzicht. ‘Moet je gelovig zijn als pastor?’, vroeg De Aguirre aan Ine. Het antwoord ‘Doet Zijne Heiligheid zijn gevoeg in het bos?’, kwam in me op. Zo zouden er nog wel een paar volgen, want net als in ‘De notaris’ vorig jaar, was in dit programma simpelweg aanschouwen vaak al indringend genoeg. Bijkomende vragen zijn evenveel bedoeld als decoratie.

Minst zichtbaar in deze aflevering was Bernard, orthodox priester in Brugge. In tegenstelling tot zijn roomser collegae was hij gehuwd en vader, wat ook zijn tweede loopbaan als verpleegkundige verklaarde: de priesterlonen in België zijn immers niet berekend op een hongerig nageslacht. De onderbelichting van Bernard vond ik om geheel eigen redenen een beetje sneu: het toeval wil namelijk, tenzij je in voorbestemming gelooft, dat ik op een zondagochtend laatstleden eens wezenloos voor me uit zat te staren met de tv aan, en zodoende in aanraking kwam met een orthodoxe eucharistieviering. Die boeide me tamelijk, want er werd behoorlijk wat afgezongen, in registers die zelfs voor een goddeloze als ik het idee van een hogergelegen eindbestemming aannemelijker maakte dan gewoonlijk. De sfeer zat er wel in, bedoel ik. En voorts verwacht ik, zoals zovelen als mij, zo weinig mogelijk heil van eender welke kerkdoctrine.

Mijn manhaftige houding erodeerde evenwel na blootstelling aan de zussen Latifa en Saida. Die verdienden hun ticket richting een hiernamaals naar keuze door als islamitische consulenten moslims en mensen met een migratieachtergrond van palliatieve zorg te voorzien. In die hoedanigheid zagen we hen Sami bezoeken, een twaalfjarig kind met een hersentumor: àltijd ondraaglijke ellende, ongeacht waar je je ziel na gebruik ook hoopt in te leveren. Sami werd een wonderkind genoemd, want hij had de raming van de aardse geneesheren betreffende zijn levensverwachting al lang overschreden. Laat ik maar even in naam van de eigen kerk spreken, en me hardop afvragen hoe verheven een godheid eigenlijk nog is eens die naar goeddunken kanker implanteert in kinderen. ‘Word je niet kwaad op God?’, was eindelijk een vraag waarmee je uit de voeten kon. Maar aan Gods wil, hoe ondoorgrondelijk ook, viel zo te horen niet te morrelen. Het lichaam is hoofdzakelijk leeggoed. Twee maanden later ging het slechter met Sami, en stonden Latifa en Saida zijn moeder en zijn broertjes bij aan zijn sterfbed. Ik hoef God niet te kennen, noch te mogen, om toch in te zien dat de zussen Zijn werk deden. Hoe handig voor Hem.

In ‘Mijn god’ oogde geloven vooral als een opmaat tot troost. Dat kon erger.